Eindopdracht

Lesvoorbereidingsformulier

Uitwerking lesplan

Lesfasenmodel

Mijn les is opgebouwd uit drie lesfasen. Een receptieve fase, een productieve fase en een reflectieve fase. Vooraf selecteer ik een thema, een materiaal en een techniek en stel ik een beeldend en een technisch doel dat aansluit bij het beeldend vermogen en de ontwikkelingsfase van de leerlingen. De leerlingen zullen met het materiaal gekleurd papier gaan werken. De technieken die ik voor deze opdracht selecteer zijn knippen en plakken. Het beeldend doel van de les is het maken van je eigen kerstversiering. Het technische doel is leren knippen en plakken.

De leerlingen (van groep 1 en 2) bevinden zich voornamelijk in de ontwikkelingsfase van ambachtelijk 1, waarbij de leerlingen zijn gericht op de hoofdkenmerken. Een enkele jongste kleuter zit nog in de fase van het favoritisme, en een enkele oudere kleuter bevindt zich al in een overgangsfase tussen ambachtelijk 1 en 2. Ik heb het technische doel van mijn les op basis van deze kennis veranderd van tekenen in  knippen en plakken, omdat de kinderen bij het tekenen van één stuk kerstversiering niet meer bezig zijn met de kerstversiering an sich, maar met de invulling van één zo’n stuk waardoor het eindwerkstuk (een gezamenlijk versierde kerstboom) tijdens het werkproces uit het oog verloren wordt.

 

Kerstboomversiering. Receptieve fase

Met de op handen zijnde feestdagen heb ik voor deze les Beeldende Vorming  gekozen voor het thema van de kerstboomversiering. Ik start de les door de leerlingen te laten kijken naar het beeld van een echte (fysiek aanwezige) kale kerstboom. Dat beeld beschouwen we doordat ik hen de volgende vragen stel:

Startvraag: zou je deze boom zo in de woonkamer zetten?

Onderzoeksvragen:Waarom (wel) niet? Wat mist er aan deze boom?

Daarna laat ik hen via het smartboard in een powerpointpresentatie verschillende plaatjes en een filmpje zien. Ik start met een plaatje zien van een versierde kerstboom. Met het plaatje van de kinderen die de kerstboom aan het versieren zijn in de rechterbovenhoek.

Vervolgens krijgen de leerlingen een collage te zien van verschillende soorten versiering in de kerstboom. 

Andere onderzoeksvragen die volgen: Zijn de bomen allemaal hetzelfde versierd? Nee. (Zijn ze bijvoorbeeld allemaal hetzelfde van kleur? Nee.) (Welke kleuren zie je? Blauw, zilver, wit rood, ) Zitten er alleen maar ballen in de boom? Nee. (Wat voor kerstboomversiering zie je nog meer? Kerststerren, ijssterren, hartjes, een bloem, vogels, (ijs)pegels strikjes, een kerstman, een rendier een uil, een hobbelpaard, een cadeautje, (lichtjes)) Als we alleen maar [antwoord vorige vraag] in de boom hangen, is de kerstboom dan klaar? Nee.

Laten zien filmpje De kerstman in de kerstboom (00:25-01:10) met de kijkvraag/onderzoeksvraag: Wat zit er dan nog meer in de boom? Slingers. lichtjes en een piek.

Analysevragen: hoe zit die versiering in de boom? /Hoe blijven al die versiersels zo goed in de boom zitten?

Vastgemaakt. Dan laat ik in één kader het volgende plaatje zien, samen met het plaatje van een papierslinger en eerste plaatje van de versierde kerstvboom

 Onderzoeksvragen: hoe kan het dat deze kerstboom in de boom blijft hangen? (vragen aan een oudste kleuter) doordat er een lus aan zit. Door het gat.
 Hangen de slingers en de lichtjes hetzelfde[/ook door een lus] in de boom? Nee. Die is van boven naar beneden tussen de takken gelegd. En de piek? Hoe zit die in de boom? Die staat erop.

Analysevragen: hoe komt het dat de slinger/lichtje anders in de boom hangt dan een kerstboom? En een piek anders dan een slinger?

Speculatieve vragen: (Als je de knijpers van de kaarsjes haalt/) de slinger in stukjes knipt/ de haakjes uit de gaatjes van de ballen, pegels en sterren haalt(/het boogje uit het zuurtje/het gat uit het kransje,) zou die dan nog zou goed blijven hangen in de boom? Als ik een paashaas, of een zonnebloem in de boom hang, is het dan nog kerstversiering?

Oordeelvraag: Hoe wordt een kerstboom versierd? 

Maak échte kerstboomversiering. De productieve fase 

Het beeldend probleem waar leerlingen voor gesteld worden is het maken van kerstversiering van papier, dat werkelijk in de boom kan hangen. De leerkracht begeleidt het proces zo, dat alle versiering wordt gemaakt. Groep 1 zal individueel aan de slag gaan, groep twee mag, afhankelijk van hun idee in tweetallen werken (samen een slinger maken). 

Groep 1: 

maak voor jezelf een stuk kerstversiering dat echt in de boom kan hangen.

Groep 2:

Maak voor jezelf, of in tweetallen kerstversiering die echt in de boom kan hangen.

De beeldaspecten waar leerlingen mee zullen werken zijn kleur en vorm. Het beeldaspect kleur is ingezet (eigen keuze voor kleuren) opdat het de motivatie van de leerlingen voor de oprdacht vergroot en dat het de authenticiteit van hun eindproduct ondersteunt. Het beeldaspect vorm is zo ingezet dat zij appelleert aan het beeldend en technisch doel. (Hoe krijg ik de kerstversiering die ik bedacht heb, geknipt en geplakt uit het gekleurd papier? en Hoe vorm (knip en plak) ik mijn kerstversiering zo dat hij in de boom blijft hangen?) Hierna zullen de leerlingen middels het werkproces experimenteren aan de slag gaan met het materiaal om kerstversiering te maken dat echt in de boom kan hangen. Ik zal de kleuters instrueren hoe ze een schaar moeten vasthouden, voordoen hoe ze moeten knippen en hoe ze moeten plakken, met welke hoeveelheid lijm. Oudere kleuters expliciet instrueren met de optie eerst te bedenken wat voor soort kerstversiering ze willen maken. Op deze manier is het ontwerpproces eveneens geïntergreerd voor hen die daar aan toe zijn. 

De boom in. De reflectieve fase

De leerlingen hangen hun werkstukje in de boom, of geven ze aan juf, die er de boom mee versiert. Daarna beschouwen we met de groep de versierde kerstboom. Bevat de boom alle versiersels die een kerstboom heeft? [Alle soorten versiering afgaan. Slingers, lichtjes, losse versieringen en piek] Met de groep goede individuele werkjes bekijken en bespreken. Wat hangt er allemaal in de boom? Hoe zie je dat? [herkenbaarheid kerstboomversiering] Welke hangt er goed? Hoe komt dat? Welke is goed geknipt? Hoe zie je dat? Welke is goed geplakt? Waaraan kun je dat zien? 

Beoordelingsrubric